"Ás catro da mañá, nunca se sabe se é demasiado tarde, ou demasiado cedo". Woody Allen







jueves, 29 de diciembre de 2011

11 de febreiro en Compostela: The Idan Raichel Project...


Chalomot Shel Acherim

Hakol Over

Mi´ma´Makin

Live in Berlin

The Idan Raichel Project - Back to Jerusalem - הפרויקט של עידן רייכל

domingo, 25 de diciembre de 2011

Conto de Janucá...

Contos de Janucá...


A neve de Jelm. Isaac Bashevis Singer


Jelm era unha aldea de parvos: parvos novos e parvos vellos. Unha noite alguén espiou á Lúa, que reflectíase nun barril de auga. A xente de Jelm imaxinou que caera alí. Selaron o barril para que a Lúa non fuxira. Cando á mañá abriuse o barril e a Lúa non estaba alí, os aldeáns decidiron que fora roubada. Chamaron á policía e cando o ladrón non puido ser atopado, os parvos de Jelm choraron e laiaronse.
De todos os parvos de Jelm, os máis famosos eran o sete anciáns. Como eran os máis vellos e os máis grandes parvos, gobernaban en Jelm. Tiñan barbas brancas e frontes moi anchas, por pensar demasiado.
Unha vez, durante unha noite de Janucá, a neve caiu continuamente. Cubriu todo Jelm coma un mantel de prata. A Lúa brillou, as estrelas titilaron e a neve reluciu como perlas e diamantes.
Esa noite, os sete anciáns estaban sentados e reflexionando, mentres engurraban as súas frontes. A aldea necesitaba diñeiro, e non sabían onde obtelo. Repentinamente, o máis ancián deles, Gronam o Gran Parvo, exclamou:
- A neve é prata!
- Vexo perlas na neve!- berrou outro.
- Eu vexo diamantes!- agregou un terceiro.
Para os anciáns de Jelm resultaba claro que caera un tesouro do ceo.
Pero logo comezaron a preocuparse. Á xente de Jelm gustáballe camiñar, e certamente terminarían por pisar o tesouro. Que se podía facer? O parvo Tudras tivo unha idea.
Enviemos un mensaxeiro que pete en todas as xanelas e comunique a todos que deben permanecer nas súas casas ate que se recolla a prata, as perlas e os diamantes.
Durante un intre, os anciáns ficaron satisfeitos. Restregáronse as mans e aprobaron a astuta idea. Mais entón Dopey Lekish fixo notar con aflición:
- O mensaxeiro mesmo pisará o tesouro.
Os anciáns comprenderon que Lekish tiña razón e outra vez engurraron as frontes nun esforzo para solucionar o problema. - Xa o teño! -exclamou Shmerel o Boi.
- Di, di! -pregáronlle os anciáns. O mensaxeiro non debe ir a pé. Debe ser transportado sobre unha mesa, para que os seus pés non toquen a preciosa neve.
Todos ficaron encantados coa solución de Shmerel o Boi, e os anciáns, batendo palmas, admiraron a súa propia sabedoría.
Os anciáns enviaron inmediatamente a alguén á cociña na procura de Gimpel, o mozo das encomendas, e puxérono encol dunha mesa. E agora quen debería de transportar a mesa? Foi unha sorte que na cociña estivesen Treitle o cociñeiro, Berl o pelador de patacas, Yukel o mesturador de ensaladas e Yontel que coidaba á cabra da comunidade. Ordenóuselles aos catro que levasen a mesa na que Gimpel estaba de pé. Cada un sostivo unha pata. Arriba estaba Gimpel cun martelo de madeira, para golpear nas xanelas dos aldeáns. Saíron.
En cada xanela Gimpel petaba e dicía:
- Ninguén debe deixar a súa casa esta noite. Caeu un tesouro do ceo e está prohibido pisalo.
A xente de Jelm obedeceu aos anciáns e permaneceu nas súas casas durante toda a noite. Namentres os propios anciáns sentaron, tratando de imaxinar como farían mellor uso do tesouro, unha vez que o recollesen.
O parvo Tudras propuxo que o vendesen e mercasen unha gansa que puxese ovos de ouro. Así a comunidade tería un ingreso fixo.
Dopey Lekish tivo outra idea. Por que non mercar anteollos que fixesen parecer máis grandes todas as cousas aos habitantes de Jelm? As casas, as rúas e as tendas parecerían máis grandes e desde logo, se Jelm parecía máis grande, pois entón sería máis grande. Xa non sería unha aldea, senón unha grande cidade.
Apareceron outras ideas igualmente enxeñosas. Pero mentres os anciáns sopesaban os seus diversos plans, chegou a mañá e brillo o Sol. Miraron pola xanela e, carallo, viron que a neve fora pisada. As pesadas botas dos carrexadores da mesa destruíran o tesouro.
Os anciáns de Jelm agarraron as súas brancas barbas e admitiron que cometeran un erro. Quizais, razoaron, outros catro homes debían levar aos catro homes que levaron a mesa na que estaba Gimpel, o mozo dos recados?
Tras longas deliberacións os anciáns decidiron que, se durante a próxima Janucá, chegaba a caer outro tesouro do ceo, iso era exactamente o que deberían de facer.
Aínda que os aldeáns ficaron sen tesouro, estaban cheos de esperanzas para o ano seguinte e eloxiaron aos anciáns, con quen sabían que se podía contar para atopar unha solución, por moi difícil que fose o problema.


sábado, 24 de diciembre de 2011

Apuntamentos de Jakob Littner desde un burato no chan...



Apuntamentos de Jakob Littner desde un burato no chan
De Wolfgang Koeppen


Tradución do alemán de Eva Almazán


126 páxinas


ISBN 978-84-92866-23-6


Prezo: 14 €


Idioma: galego
.


Wolfgang Koeppen (1905-1996) é unha figura clave da literatura alemá da posguerra. Na súa accidentada traxectoria vital foi crítico cultural, xornalista, actor afeccionado, aspirante a libreiro, novelista, guionista de cine e autor de libros de viaxes, mais na historia da literatura recordarase pola súa maxistral Trilogie des Scheiterns (Triloxía do fracaso), unha análise crítica da Alemaña que xurdía das cinsas da guerra. Dan fe da súa calidade artística unha ducia de premios literarios –en­tre eles o Georg Büchner, o máis pres­tixioso ao que pode aspirar un autor xermanófono, recibido en 1962–, a unánime estimanza da crítica –Reich-Ranicki considera Tauben im Gras (Pombas na herba) a mellor novela alemá da xeración literaria da posguerra– e a admiración do estamento literario –Günter Grass identificouno no seu día como o mellor autor alemán vivo–.


Os Apuntamentos de Jakob Littner desde un burato no chan viron a luz en 1948, o que fai da obra unha das primeiras memorias literarias do Holocausto. Tamén resultou ser unha das máis polémicas: orixinalmente presentouse como un texto orixinal de Koeppen, baseado nas reminiscencias que o protagonista, Jakob Littner, supostamente compartira en conversa co editor; anos despois, a raíz da reedición da obra (para entón esquecida), quedou demostrado que Koeppen traballara sobre un manuscrito do propio Littner, que o editor xulgara interesante no contido e deficiente na forma. Sexa como for, os Apuntamentos constitúen un relato poderosísimo da desgraza e salvación dun home que na noite do 9 de novembro de 1938 deixa de ser un reputado filatelista muniqués de vida acomodada para se converter nun xudeu polaco deportado e perseguido pola que sempre considerou a súa patria. Cun estilo sobrio e enganosamente obxectivo nárrase a espiral de horror que conclúe con Littner agochado nun burato no chan grazas á intervención dun aristócrata polaco máis premido pola falta de diñeiro ca polas conviccións nazis.
http://www.rinoceronte.es/catalogo/contemporanea/cont032.htm

No centenario do nacemento de Álvaro Cunqueiro...


lunes, 19 de diciembre de 2011

Vida, Vida, Vida...


Non é só unha canción, e moito máis. Indispensábel tema do gran Lluis Llach na miña persoal banda sonora. E hoxe, cando remata o ano, quero co voso permiso dedicarlla a Belén. Para ti Belén. Agora que chega o primeiro fin de ano sen ti. Un bico na punta da orella.
.
VIDA

Tal vez me abandonen las palabras
o tal vez me abandonéis vosotros,
o solo los años me dejen
a merced de alguna ola,
a merced de alguna ola.
Mientras llega todo esto,
que por fuerza ha de llegarme,
tal vez tenga tiempo aún
de robarle a la vida
y así llenar mi bagaje.
Mientras llega todo esto....vida, vida!

Todavía veo, a veces,
a veces veo, todavía,
mis ojos de niño que buscan
más allá del vidrio helado
un color en la tramontana.
Voces sensatas me dijeron
que era inútil cansarme,
pero un sueño nunca me cansa
y a pesar de mi barba
soy un niño en la mirada.
A veces veo, todavía...vida, vida!

Si envejezco en las palabras,
si envejezco en las palabras,
por favor cerrad la puerta
y huid de la añoranza
de una voz que se apaga.
Que no me ha de dar pena,
que no me dará pena alguna
y andaré de rama en rama
para escuchar lo que canten
nuevos pájaros en mi paisaje.
Que no me dará pena alguna....es vida, vida!

Si la muerte viene a buscarme,
si la muerte viene a buscarme
tiene permiso para entrar en casa,
pero sepa, desde ahora,
que nunca podré amarla.
Y si he de partir con ella,
y si he de partir con ella
todo lo que quede de mí,
sean gusanos, ceniza
o un acorde de mi viaje
quiero que canten este signo...vida, vida!

Tal vez me abandonen las palabras
o tal vez me abandonéis vosotros
o solo los años me dejen
a merced de alguna ola,
a merced de alguna ola.
Mientras todo esto llega...vida, vida!
Mientras todo esto llega...vida, vida!

Deica nunca tirano...

O líder norcoreano Kim Jong Il faleceu o pasado sábado seica por "esgotamento físico", segundo informaron hoxe os medios oficiais. Un conciso comunicado oficial detalla que Kim Jong Il morreu ás 08.30 horas do 17 de decembro durante unha viaxe en tren. Pouco despois de anunciarse o falecemento, Corea do Sur puxo ás súas tropas en estado de alerta, á espera do próximo movemento do seu país veciño, co que leva en estado de cesamento do fogo desde o fin da guerra civil, en 1953. Na foto, o sátrapa como protagonista da campaña que a axencia Scholz & Friends de Berlin realizou para a ISHR co gallo do 60 aniversario da Declaración Universal dos Dereitos Humanos. Deica nunca tirano...

miércoles, 14 de diciembre de 2011

A resurección da lingua hebrea...




Nos comezos da nosa era a lingua máis falada no actual Israel era o arameo, lingua que partilla co hebreo a súa adscrición semítica, a lingua de cultura era o grego, a lingua do imperio e dos exércitos de ocupación era o latín e o hebreo era xa unicamente, desde había polo menos un século, a lingua litúrxica e dos libros sagrados do xudaísmo. Só as elites relixiosas, rabínicas, lían, escribían e falaban o hebreo.

O arameo foi a lingua falada polo pobo xudeu ate que foi substiuído paulatinamente polo árabe a raíz da invasión árabe do século VI. Entre os anos 70 e 135 d.C. produciuse un éxodo masivo de xudeus para outras terras, a coñecida diáspora xudea. Neste exilio cada comunidade xudea adoptou a lingua do país de acollida, en Europa, en Asia e no norte de África, esquecendo o arameo e conservando o hebreo, coma sempre, como lingua litúrxica.

O hebreo litúrxico empregado na relixión polos xudeus xerou unha serie de “linguas mixtas” caracterizadas polo uso dunha mínima porcentaxe de termos xudeus incrustados nas linguas de acollida. Así, podemos falar hoxe do xudeu-tamazight, do xudeu-turco, do xudeu-xeorxiano etc. Os “xudeus” máis falados foron o xídix (yiddish, do alemán jüdisch, xudeu) e o djudezmo.

O xídix é a lingua dos xudeus ashkenazes de toda a Europa central. Ten estrutura xermánica e un 70% de léxico alemán, 15% eslavo e só un 5% de léxico hebreo. Antes da II Guerra Mundial falaban xídix en Europa central unhas once millóns de persoas. O djudezmo é o xudeu dos sefarditas casteláns, que chegou a ser falado a comezos do século XX por dous millóns de persoas en países das ribeiras mediterráneas. Hoxe calcúlase que terá 150.000 usuarios.

En Palestina árabe e restos de arameo (aínda hoxe se fala arameo nalgunhas vilas dos arredores de Damasco. Na diáspora cada unha das linguas de acollida con incrustacións léxicas hebreas. O pobo xudeu non falou o hebreu durante case dous milenios. O hebreo non estaba vivo, sen embargo tampouco se podería dicir que estaba morto xa que seguía sendo lingua litúrxica e forzada lingua vehicular entre rabinos e comerciantes.

A finais do séc.XVIII en Alemaña houbo intentos de restaurar o hebreo, pero este tiña un léxico moi limitado, arcaico e circunscrito á vida relixiosa, nada apto para a vida moderna e as ciencias. Se o soño era ter unha patria en Palestina, esa patria non sería viable se cada grupo de xudeus falaba a lingua do seu país de acollida, cumpría unha lingua e a única lingua de todos os xudeus fora o hebreo.

En 1880 un grupo de idealistas xudeus volve asúa patria ancestral na Palestina. Entre eles vai o lituano Eliezer Ben Iehudá, quen acomete o labor de reelaborar o hebreo modernizando a gramática, simplificándoa, dotándoa de maior versatilidade e adaptabilidade para a súa utilización en novos usos, collendo préstamos do árabe, do arameo e das “linguas xudeas”, creando neoloxismos etc. En 1890 Ben Iehudá creou o embrión do que cos anos sería, en 1940, a Academia da Lingua Hebrea. Ben Iehudá inventou unha lingua falada, o neohebreo, a partir dunha lingua unicamente escrita, o hebreo dos libros sagrados.

Entre 1891 e 1903 volveron a Israel uns 30.000 xudeus de diversas orixes e linguas. En 1898 Ben Iehudá funda unha rede de escolas destinadas a ensinar hebreo aos recén chegados, e así, por volta de 1915 naceron os primeiros xudeus criados desde o berce en hebreo desde había 2.000 anos.

Como a maioría dos xudeus retornados eran ashkenazis, o neohebreo tivo unha forte competencia co alemán e co xídix neste primeiro terzo do século XX, pois se a maioría dos inmigrantes falaban estas variedades xermánicas era innecesario “forzar” a aprendizaxe dunha nova lingua.

Ben Iehudá conseguíu en 1918 que os británicos declarasen o (neo)hebreo terceira lingua oficial de Palestina acarón do árabe e do inglés, de maneira que o hebreo se introduciu nas escolas, na administración e no poder político. Despois da II Guerra Mundial os propios xudeus xermanófonos ou xidixófonos aprenderon voluntariamente o hebreo e renunciaron a unhas linguas “ligadas” á barbarie nazi.

Para obter a nacionalidade israelí cómpre demostrar coñecemento do hebreo. O estado de Israel inviste enormes cantidades de diñeiro en “hebraizar” lingüisticamente toda esa marea de xudeus da diáspora que veñen falando inglés, ruso, polaco, húngaro, djudezmo, árabe, tamazight, turco, farsi, amárico, tigriña, italiano, serbocroata, grego etc.

A resistencia á integración lingüística provén fundamentalmente de falantes de linguas “superiores”, entendamos inglés e ruso. Dado que o inglés é, de facto, non de iure, lingua cooficial en Israel e unha alta porcentaxe de israelís tamén fala inglés, hai moitos xudeus ianquis que poden prescindir de aprender hebreo a non ser que vivan en comunidades ou vilas con xudeus doutras orixes. Cos rusófonos (rusos, ucraínos e belarrusos) pasa algo semellente, de maneira que por exemplo en moitas canles de televisión subtitulan en ruso o emitido en hebreo. Os rusófonos andan perto do millón de persoas, viven en comunidades illadas, son pouco ou nada relixiosos e teñen unha cultura bastante afastada da poboación media.

Aínda sendo de feito a única lingua oficial, o neohebreo está obrigado a competir constantemente na casa con estas dúas linguas citadas, pero isto forma parte da propia dinámica interna da sociedade israelí, coas súas fobias, filias, contradicións e pluraridades.

O sensacional exemplo do hebreo é o exemplo de como con vontade e estado propios unha lingua pode resucitar: de apenas un cento de neofalantes a case seis millóns de persoas, e só en cen anos.

domingo, 20 de noviembre de 2011

Comunicado de AGAI...



A ASOCIACION GALEGA DE AMIZADE CON ISRAEL (AGAI) quere expresar a súa máis enérxica condena das actitudes totalitarias, fascistas e fanáticas que un pequeno pero violento grupo emprendeu para impedir a celebración dun encontro-coloquio na Universidade de Vigo no que tiña previsto participar o portavoz da Embaixada de Israel en España.


Que un fato marxinal de estalinistas frustrados e racistas poidan impor a súa vontade censora é inadmisíbel e intolerábel en calquera foro, especialmente nunha universidade pública. E moito mais se entre os implicados figuran profesores da universidade, mesmo catedráticos.


Impedir o exercicio da palabra a alguén, pola súa procedencia nacional (israelí nesta caso), ten un nome, e este non é outro que o de discriminación por razón de orixe nacional, é dicir, racismo. E presionar as Facultades de Económicas en Vigo e de Xornalismo en Santiago, para tentar amordazar a liberdade de expresión, fala ben ás claras dos seus protagonistas. Alguén –nomeadamente cando se trata dun docente e, máis ainda, dun catedrático- que non é quen de defender as súas ideas con argumentos e, pola contra, precisa da censura, do boicot, do insulto e da violencia, só pode ser considerado como un fascista.


Que xentes que din ser defensoras dos dereitos humanos empreguen a chantaxe e a violencia para impor as súas ideas e as súas vontades e impropio dunha sociedade democrática e como tal debe ser combatido e neutralizado, e os seus actores desenmascarados, por pura hixiene democrática.


Neste sentido defender as súas ideas con argumentos, e precisa da censura, do boicot, do insulto e da violencia para impoñer o seu criterio, só pode ser considerado como un fascista.


Desde a ASOCIACIÓN GALEGA DE AMIZADE CON ISRAEL (AGAI) queremos denunciar diante da opinión pública galega que o seu presidente e diversas persoas do público que pretendían asistir con normalidade ao acto, foron obxecto de insultos, ameazas e agresións por parte dos organizadores do boicot contra a conferencia do voceiro da Embaixada israelí, instigadores que se identificaron, mediante convocatoria por internet, como BDS-Galiza. Os agresores, persoas algunhas xa de idade, mesmo secuestraron a cámara fotográfica de AGAI que finalmente devolverían.


Os mesmos convocantes tamén fixeron un chamado para “rebentar”, igualmente o propio martes, unha segunda conferencia a celebrar na galeria Sargadelos, e outra intervención fixada para onte mércores na Facultade de Xornalismo de Santiago. En ambos casos fracasaron no seu intento antidemocrático, habida conta de que AGAI decidira trasladar o primeiro deles a un céntrico hotel vigués, onde finalmente se celebraría ante numeroso publico. O acto de Compostela tamén teria lugar sen incidentes.


Desde AGAI entendemos que non se pode baixo ningún concepto permitir nin tolerar que actitudes violentamente antidemocráticas impoñan a súa lei nun recinto como é a nosa Universidade que debe ser foro e faro de cultura, de saber e de tolerancia.


Desde a ASOCIACIÓN GALEGA DE AMIZADE CON ISRAEL (AGAI) queremos agradecer publicamente a Universidade de Vigo e a Universidade de Santiago de Compostela, nomeadamente aos decanos da Facultade de Económicas de UVIGO e de Xornalismo na USC o seu convite e colaboración para a celebración dos actos. O seu louvábel interese na celebración de debates democráticos na Universidade, e o feito de que aproveitaran –probabelmente por vez primeira na súa existencia como institucions- a presenza dun diplomático xudeu para coñecer de primeira man unha informacion lexítima que diverxe do pensamento único e unidireccional que a sociedade galega percibe e padece desde hai décadas en torno ao conflito de Oriente Próximo.


Vigo, 17 de Novembro de 2011

sábado, 19 de noviembre de 2011

Socialdemocracia...


Por Antonio Elorza
19/11/2011

O "socialismo real" pasou a mellor vida en 1989, aínda cando os síntomas da súa decrepitude fosen visibles desde os anos setenta. Foi nesta última década tamén cando a crise económica puxo de relevo a inviabilidade das políticas keynesianas, que até entón fundamentaran o progreso económico e social nos países desenvolvidos. A figura do affluent worker, do traballador que alcanzara o nivel de vida das clases medias, o seu acceso á cultura e a protección do Estado de benestar, era a antítese do proletario miserábel do século XIX e de principios do XX. A socialdemocracia aparecía como grande triunfadora, ao promover as grandes reformas e a cidadanía social alí onde tivo o poder. Incluso as grandes mobilizacións sociais que acompañaron ao 68, as últimas do século, especialmente en países como Francia ou Italia, tiveron como referente esa situación de relativa opulencia, desde a cal buscaban proxectarse cara a unha nova sociedade. Era posíbel ser hippie, porque tamén era posíbel reintegrarse a vontade no mercado de traballo, mesmo compatibilizar ambas as cousas, como aquel novo profesor da miña facultade que se disfrazaba de contestatario para dar clase, mentres pola mañá lucía chaleco no seu despacho do ministerio.

Aquel tempo feliz desvaneceuse, e aínda que a socialdemocracia non sufriu a sorte do comunismo, o certo é que as súas posibilidades de supervivencia e afirmación fixéronse cada vez máis precarias. As profundas transformacións tecnolóxicas, ao determinar un volco nas relacións de traballo, privaron aos partidos e sindicatos reformistas tanto da súa base social de sempre como dos seus medios de acción tradicionais. Globalización, imperio do capital e imaxe xeneralizada de que este debe ser o referente privilexiado de calquera política económica, empuxan á socialdemocracia cara a unha posición estritamente defensiva respecto do Estado de benestar, alternando sobresaltos populistas con concesións de fondo, se as cousas en aparencia van ben. Aínda que a especulación indique o camiño do desastre, tal e como sucedeu aquí co boom do ladrillo, coa contrapartida iso si dunha efectiva defensa dos intereses dos traballadores en temas como a contratación colectiva e as pensións. Sen esquecer tampouco os avances na modernización das leis sociais. O balance é en todo caso claro: a última crise borrou un tras outro aos partidos socialistas europeos no poder.

O descenso aos infernos non significa que o papel histórico da socialdemocracia se esgotara. Todo o contrario, se temos en conta o que trae consigo a realización da utopía neoliberal, coa desregulación xeneralizada dos mercados e o desmantelamento do Estado de benestar. Lembremos que a última crise non tivo por orixe o relativo benestar dos traballadores, senón o auxe incontrolado dun capitalismo especulativo. A desigualdade económica disparouse até límites impensables hai unhas décadas e a masa de parados non constitúe o vello exército de reserva para unha nova fase de crecemento, senón só unha bolsa de pobreza, síntoma do malgoberno económico.

A socialdemocracia non pode limitarse a falsas solucións populistas, tales como o recurso suicida ao crecemento da débeda para conxurar os efectos da crise. As regras de xogo na UE están aí, só que a vía dos sacrificios debe verse acompañada por unha acción eficaz contra os privilexios, especialmente no terreo fiscal, promovendo reformas que alcanzan á propia UE: de pouco serve recortar pensións, se unha empresa como Zara pode eludir o noso sistema fiscal desde Dublín. É fácil para os poderosos facer recaer a carga impositiva de clases medias para abaixo mediante mecanismos de evasión fóra do alcance para quen dependen dunha nómina. En sentido contrario, unha política de equidade, construída sobre a idea central da democracia debe de ver nos cidadáns unha sociedade de iguais, debe partir dunha análise susceptible de distinguir entre o empresario que inviste de acordo coa lei e todas as formas subsistentes de privilexio para a propiedade. E para o Estado. Non se trata só de eliminar funcionarios, léase reducir médicos e profesores, senón de evitar a patrimonialización do sector público polo partido no poder e con iso a trama de relacións clientelares que se constitúen de forma ilegal ou alegal. Asumindo incluso as historicamente inevitables: privilexios fiscais de Euskadi e Nafarroa. Estenderémolos co "pacto fiscal" para Catalunya? Neoliberalismo e corrupción encaixan ben; para a socialdemocracia, ese vínculo leva á autodestrución.

martes, 1 de noviembre de 2011

O (insán) debate que ven...



Chámanlle falsamente "copago" cando en xustiza deberan dicir "re-copago". Porque pagar xa pagamos todos, sans e doentes. Doentes e sans. Mais será sen dúbida un debate que virá...

domingo, 30 de octubre de 2011

Bandrés...

Un magnífico artigo de Jon Juaristi publicado hoxe domingo día 30 de outubro de 2011 no xornal ABC

BANDRÉS

Juan María Bandrés no fue un político excepcional, pero su ejecutoria, honesta y valiente, fortaleció la democracia.

Jon Juaristi

Como habría escrito Borges, Juan María Bandrés ha cometido el solecismo de morirse en medio de la tangana mediática, que no social, producida por el anuncio del “cese definitivo” de los atentados de ETA.

Los españoles que votarán por vez primera el próximo día 20 ya no saben quién fue Juan María Bandrés. Cuando nacieron, éste acababa de retirarse de la política, tras la fusión de su partido, Euskadiko Ezkerra, con el Partido Socialista de Euskadi. Durante más de un cuarto de siglo, Bandrés había sido una figura relevante en el panorama vasco, primero como abogado defensor de miembros de ETA en los tiempos del franquismo, y después, en la Transición, como impulsor de una corriente de la izquierda abertzale que, dirigida por algunos de sus antiguos clientes, rompió abiertamente con la violencia y se integró en el sistema democrático. En 1981 participó en la refundación de Euskadiko Ezkerra, organización que, enfrentada a ETA, incorporó a los disidentes del Partido Comunista de Euskadi, los entonces llamados “renovadores”. Bandrés ostentó la presidencia del nuevo partido, cuyo primer secretario general fue el también fallecido Mario Onaindía. Durante sus diez años de existencia, Euskadiko Ezkerra, cortejada a la vez por el PNV y EA y por los socialistas vascos, siguió una trayectoria políticamente errática, pero firme en lo que respecta al rechazo del terrorismo y a la defensa de la democracia. Con una base electoral muy minoritaria, consiguió, no obstante, mantener una exigua representación en el Congreso (Bandrés fue diputado desde 1979 a 1989; antes, entre 1978 y 1980, había sido Consejero de Transportes en el Consejo Preautonómico Vasco que presidió el socialista Ramón Rubial).

Mezcla heterogénea, según palabras del propio Bandrés, de nacionalistas, federalistas, autonomistas, eurocomunistas, socialistas y socialdemócratas, Euskadiko Ezkerra renunció a clarificar su línea política y se abismó en posiciones testimoniales caracterizadas por un buenismo narcisista parecido al que años después exhibiría el PSOE de Rodríguez Zapatero, aunque menos nocivo y lacrimoso. Pese a sus desmesuradas pretensiones de convertirse en paradigma moral, o quizá a causa de las mismas, terminó disgregándose, y sus efectivos se repartieron entre el PNV, EA y el PSE (que reclamó la propiedad de las siglas de la extinta formación). Con todo, el balance general no fue negativo: Euskadiko Ezkerra reconcilió con la democracia a un buen número de antiguos activistas y simpatizantes de ETA y consiguió la reinserción de una fracción de ETA político-militar gracias a los acuerdos entre Bandrés y el último gobierno de Suárez.

Juan María Bandrés se mantuvo al margen de las maniobras terminales de Euskadiko Ezkerra. No se quedó con los nacionalistas ni con los socialistas. Un grave derrame cerebral, en 1997, lo apartó de toda actividad pública. Lo ví, por última vez, en la primera manifestación contra ETA convocada por la plataforma ¡Basta ya!, en enero de 2000. Bajo la lluvia torrencial y los insultos de los provocadores abertzales, postrado en una camilla, completó el recorrido de la marcha por las calles de San Sebastián. No fue un político brillante, pero sí honesto y valiente, y algún honor por ello se le debe.

viernes, 28 de octubre de 2011

Praga revisitada con Jorge Semprún...

Mario Benedetti e Israel...

¿De que está hecho Israel?

Por Mario Benedetti

(Los unos y los otros)

Todos los pueblos y las diferentes culturas tienen la suficiente capacidad para construir sus propias verdades a partir de su peculiar bagaje de valores, creencias y experiencias.

Israel fue construida desde los sueños pero también desde los avatares y realidades de un pueblo errante, perseguido y sin tierra, por eso resultó ser un sueño realizado pero de ninguna forma finalizado.

Israel no es un mito, es una realidad aun no acabada y quizás demasiado humana al no ser creada por ángeles e ídolos, ni por demonios y monstruos, simplemente fue construida en su tierra desde sus profundos cimientos, por seres tan frágiles e imperfectos como tu, como el o como yo.

Israel nació de sueños perfectos y bellos, surgió de desvelos, de angustias y también de esperanzas. No fue parido por alienaciones, odios y venganzas y por esto mismo se sigue construyendo vitalmente día a día y eternamente a través de otros sueños, de los mios, de los tuyos y de todos.

El pueblo de Israel sufrió a través de la historia grandes y dolorosos exilios, expulsiones, genocidios, persecuciones y discriminaciones, injustas acusaciones, conversiones forzadas y asimilaciones obligadas y nuestra gente resistió como pudo: luchando de frente, huyendo, escondiéndose, adaptándose, mimetizándose con el medio, nadando contra la corriente y a veces a favor de ella, el objetivo fue siempre sobrevivir, aferrándose a uno de nuestros mas sagrados principios: nuestro amor a la vida.

Esto trajo como consecuencia que hoy tengamos diferentes apariencias, con diversos idiomas, con distintos colores de piel, con costumbres multifacéticas, incluso con aspectos muy difícil de identificarnos como tales, por esto hoy somos multiétnicos y pluralistas pero compartiendo un origen y un gran destino en común.

“¿Qué es la vida? Un frenesí. ¿Qué es la vida? Una ilusión, una sombra, una ficción; y el mayor bien es pequeño; que toda la vida es sueño, y los sueños, sueños son.” “La vida es sueño”

Pedro Calderón de la Barca

Unos luchamos por construir una réplica fiel del Israel de las épocas del David y de su hijo Shlomo, tan poéticamente pintada por la Biblia.

Otros quisimos hacerlo a semejanza de las aldeas judías de Polonia, Besaravia y Rusia con paisajes extraídos de alguna novela de Isaac Bashevis Singer o de Sholem Aleijem.

Unos quedamos extrañando las antiguas y bellas juderías ibéricas de Córdoba, de Toledo y de Sevilla.

Otros intentamos crear una copia perfecta de Núremberg, de Hanóver y de Colonia, aquí en Oriente Medio.

Unos aspiramos hacer un país marxista y otros una social democracia escandinava, un populismo latino americano o un capitalismo acuñado en Walt Street .

Unos soñamos reconstruirlo en la memoria de las mil y una noche de los barrios judíos de Esmirna, de Salónica o de Fez .

Otros añoramos las virginales aldeas africanas en la Etiopía de la Reina Saba .

Unos anhelamos las empedradas y arrabaleras callejuelas de Buenos Aires o de Montevideo en este exótico Medio Oriente.

Logramos una sociedad donde se entre mezclan todas las lenguas como en Babel, con el hebreo, el árabe, el ruso, el ingles, el francés, el español y el amárico.

Tenemos una sociedad donde se vivencia una absoluta libertad y se convive como podemos entre todos, gentes honestas y estafadoras, ilustradas e ignorantes, virtuosas y pecadoras, ricos y pobres, negros y blancos, hombres y mujeres.

Estos sueños, los de unos y los de otros, uno y otro se han ido amalgamando, uniéndose, fundiéndose y creando una nueva sociedad, virtuosa y reprochable, religiosa y laica, progresista y conservadora, derechista e izquierdista, halcón y paloma, moderno y raigal, simplemente una sociedad humana.

De todo esto esta hecho Israel .

“No te rindas, por favor no cedas, aunque el frío queme, aunque el miedo muerda, aunque el sol se esconda, y se calle el viento, aún hay fuego en tu alma, aún hay vida en tus sueños. Porque la vida es tuya y tuyo también el deseo, porque cada día es un comienzo nuevo, porque esta es la hora y el mejor momento.”
.

Mario Benedetti


sábado, 22 de octubre de 2011

Jorge Semprún... Los niños judíos...



Jorge Semprún, "Los niños judios". Páxinas 168-172 do seu libro "El largo viaje"

“Debo hablar en nombre de lo que sucedió, no en mi nombre personal. La historia de los niños judíos en nombre de los niños judíos. La historia de su muerte, en la amplia avenida que conducía a la entrada del campo, bajo la mirada de piedra de las águilas nazis y entre las risas de los S.S., en nombre de esta misma muerte.

Los niños judíos no llegaron a media noche, como nosotros, llegaron bajo la luz gris de la tarde. Era el último invierno de aquella guerra, el invierno más frío de esta guerra cuya suerte se decidió en medio del frío y de la nieve. Los alemanes habían sido expulsados de sus posiciones por una gran ofensiva soviética que se desplegaba a través de Polonia, y evacuaban, cuando tenían tiempo, a los deportados que habían reunido en los campos de Polonia. Nosotros, cerca de Weimar, en el bosque de hayas por encima de Weimar, veíamos llegar, durante días y semanas, aquellos convoyes de evacuados. Los árboles estaban cubiertos de nieve, cubiertas de nieve las carreteras, y en el campo de cuarentena nos hundíamos en la nieve hasta la rodilla. Los judios de Polonia llegaban apiñados en vagones de mercancías, cerca de doscientos por vagón, y habían viajado durante días y días sin comer ni beber, en el frío de este invierno que fue el más frío de toda la guerra. En la estación del campo, cuando se abrían las puertas corredizas, nada se movía, la mayoría de los judíos habían muerto de pie, muertos de frío, muertos de hambre, y era preciso descargar los vagones como si hubiesen transportado leña, por ejemplo, y los cadáveres caían, rígidos, en el andén de la estación, donde los apilaban para llevarlos despúés, por camiones enteros, directamente al crematorio. Pese a todo, había supervivientes, había judíos vivos todavía, moribundos en medio de aquel amontonamiento de cadáveres helados en los vagones. Un día, en uno de aquellos vagones en que había supervivientes, al apartar el montón de cadáveres congelados, pegados a menudo unos a otros por sus ropas rígidas, se descubrió un grupo de niños judíos. De repente, en el andén de la estación, sobre la nieve y entre los árboles cubiertos de nieve, apareció un grupo de niños judíos, unos quince más o menos, mirando a su alrededor, con cara asombrada, mirando los cadáveres apilados como troncos de árboles ya podados y apilados al borde de las carreteras, esperando ser transportados a otro lugar, miranod los árboles y la nieve sobre los árboles, mirando como solo miran los niños. Y los S.S. al principio parecían molestos, como si no supieran qué hacer con aquellos niños de ocho a doce años, poco más o menos, aunque algunos, por su extrema delgadez y la expresión de sus rostros parecieran ancianos. Se hubiera dicho que, en primer lugar, lo S.S. no supieron qué hacer con estos niños y los reunieron en un rincón, tal vez para tener tiempo de pedir instrucciones, mientras escoltaban por la gran avenida las escasas decenas de adultos supervivientes de aquel convoy..

Y una parte de aquellos supervivientes tadavía tendrá tiempo para morir, antes de llegar a la puerta de entrada del campo, pues recuerdo que se veía a algunos de estos supervivientes derrumbarse en el camino, como si su vida latente en medio del amontonamiento de los cadáveres helados de los vagones se apagara de repente, algunos caían de repente, derechos, como árboles fulminados, de bruces sobre la nieve sucia y en ocasiones fangosa de la avenida, en medio de la nieve inmaculada sobre las altas hayas estremnecidas, otros cayendo de rodillas primero, haciendo esfuerzos para levantarse, para arrastrarse todavía unos metros más, quedando finalmente tendidos, con los brazos estirados hacia adelante, con las manos descarnadas arañando la nieve, se hubiera dicho como en una última tentativa de arrastrarse unos centímetros más hacia aquella puerta de allá abajo, como si aquella puerta estuviera al final de la nieve y del invierno y de la muerte.

Pero al final, sólo quedó en el andén de la estación esa quincena de niños judíos. Los S.S. Regresaron en tromba, entonces, como s hubieran tecibido instrucciones precisas, o tal vez les hubieran dado carta blanca, quizá ya les habían permitido improvisar la manera como iban a matar a aquellos niños. De todas formas volvieron en tromba, con perros, se reían estrepitosamente, se gritaban bromas que les hacían estallar en carcajadas. Se desplegaron en arc de círculo y empujaron ante ellos, por la gran avenida, a aquellos qince niños judíos. Lo recuerdo, los chavales miraban a su alrededor, miraban a los S.S., debían creer al principio que les escoltaban sencillamente hacia el campo, como habían visto hacer con los mayores unos momentos antes. Pero los S.S. soltaron a los perros y empezaron a golpear con las porras a los niños, para obligarles a correr, para hacer arrancar esa montería por la gran avenida, esta caza que habían inventado, o que les habían ordenado organizar, y los niños judíos, bajo los porrazos, maltratados por los perros que saltaban a su alrededor, mordiéndoles en las piernas, sin ladrar ni gruñir, pues eran perros amaestrados, los niños judíos echaron a correr por la gran avenida hacia la puerta del campo Quizás en aquel momento, no comprendieron todavía lo que les esperaba, quizá pensaron que se trataba solamente de una última vejación, antes de dejarles entrar en el campo. Y los niños corrían, con sus enormes gorras de larga visera hundidas hasta las orejas, y sus piernas se movían de manera de manera torpe, a la vez lenta y sincopada, como cuando en el cine se proyectan viejas películas mudas, o como en las pesadillas en las que se corre con todas las fuerzas sin llegar a avanzar un solo paso[, y lo que nos persigue está a punto de alcanzarnos, nos alcanza ya, y nos despertamos en medio de sudores fríos, y aquello, aquella jauría de perrros y de S.S. que corría detrás de los niños judíos bien pronto devoró a los más débiles de entre ellos, a los que solo tenían ocho años quizás, a los que pronto perdieron las fuerzas para moverse, y que eran derribados, pisoteados, apaleados por el suelo, y que quedaban tendidos a lo largo de la avenida, jalonando cn sus cuerpos flacos, dislocados, la progresión de aquella montería, de esta jauría que se arrojaba sobre ellos.

Pronto no quedaron más que dos, uno mayor y otro pequeño, que habían perdido sus gorras en la carrera desesperada, y cuyos ojos brillaban como reflejos de hielo en sus rostros grises, y el más pequeño comenzaba ya a perder terreno, los S.S aullaban detrás de ellos, y los perros también comenzaron a aullar, pues el olor a sangre los volvía locos, y entonces el mayor de los niños aminoró la marcha para coger de la mano al más pequeño, que ya iba tropezando, y recorrieron juntos unos cuantos metros más, la mano derecha del mayor apretando la mano izquierda el pequeño, rectos, hasta que los porrazos les derribaron juntos, con la cara sobre la tierra y las manos unidas ya para siempre. Los S.S. reunieron a los perros, que gruñían, y rehicieron el camino al revés, disparando a bocajarro una bala en la cabeza de cada uno de los niños, caídos en la gran avenida, bajo la mirada vacía de las águilas hitlerianas.”
Jorge Semprún "El largo viaje". pax 168-172

lunes, 17 de octubre de 2011

Intres sublimes...


Unha experiencia singular de humanidade... Un encontro misterioso, fóa de lugar, cara a cara e sen sentido. Un momento así, un intre sublime de solidariedade tivo lugar durante a batalla por Stalingrado, durante a II Guerra Mundial cando, na Noite Vella do 31 de decembro de 1942, actores e músicos soviéticos visitaron a cidade asediada para tentar entreter as tropas; o violinista Mikhail Goldstein foi ás trincheiras para interpretar un atípico concerto solista para os soldados: "As melodías de súpeto flotaban fóra a través dos altofalantes cara as trincheiras alemás e o tiroteo cesou. Nun medorento e misterioso silencio, a música fluíu de Goldstein mergullándose docemente. Cando Goldstein rematou de tocar, un espectacular silencio frío continuou sobre os enmudecidos soldados rusos. Desde outro altofalante, no territorio alemán, unha voz rompeu o feitizo. Nun ruso vacilante suplicou: "Toque un pouco máis de Bach por favor. Nós non dispararemos". Goldstein recolleu de novo o seu violín e comezou a tocar unha suite de Bach. Salvoj Zizek, Repetir a Lenin,

A anecdota fica tirada de William Craig, Inimigo ás portas.

miércoles, 5 de octubre de 2011

Kibbutz...

Jaureguizar

L-V . 05/10/2011

O Levante está cheo de "microbios", protestaba a avoa de Amos Oz. A vella contraeu unha paranoia tan magna coa sucidade que obrigaba ao home a se erguer co sol para bateren as mantas. O Levante o que se refería a anciá non era o de Caja Mediterráneo, senón o israelí, ao que emigrara desde a Polonia post-Auschwitz. Oz contoume a teima.

O escritor convidárame a cear no Kibbutz Julda, no que el viviu trinta anos, ata que marchou pola asma dun fillo. Eu cheguei tardeiro, por mor dos longos interrogatorios xeneralizados no aeroporto de Ben Gurion.

Todos cearan, polo que Amos e mais eu estabamos sos no medio de ringleiras de mesas corridas, no que supuxo para min unha volta ao colexio das monxas, en Ribadeo. Oz é moi educado e logo de sentarmos, interesouse por “como marchaban as cousas” no meu país. Atoeime. Non sabía se empezar polas indemnizacións a financieiros, a crise, os pagos que denuncia Dorribo ou o morto nun lume.

“As cousas no meu país, consideradas en conxunto, van mal”, confesei. O escritor israelí retrucou que non podían ir peor ca marchaban para eles cando empezaron a construír Israel no epicentro da nada, nun deserto ermo espreitado por millóns de árabes arelando empuxalos ao mar de Haifa. “Mesmo cos microbios que soamente detectaba a miña avoa”, engadiu en broma. Daquela pensei en que sempre nos quedará Luar.

http://lv.galiciae.com/nova/119287.html

martes, 4 de octubre de 2011

American Colony en Jerusalem...










Un lugar imprescindíbel nunha visita a Jerusalem. O café do American Colony é un lugar de conto de fadas. O seu fermosísimo e relaxante patio coas moitas fontes á noitiña é unha auténtica gozada para os sentidos. Nos seus longos xa 120 anos de historia pasaron visitantes ilustres como Winston Churchill, Laurence de Arabia, John Gielgud, Leonard Cohen, Lauren Bacall, Peter O'Toole, Marc Chagall, Alec Guinness, Richard Widmark, Joan Baez, Leon Uris, Donald Pleasance, John Le Carré, Graham Greene... ou o meu benquerido amigo Ánxel, un vigués en Jerusalem con quen non pode faltar nunca unha cervexa Maccabi ben fría no American Colony www.americancolony.com

lunes, 3 de octubre de 2011

O novo "sistema-mundo"...


Por Ignacio Ramonet*

Cando se acaban de cumprir dez anos desde os atentados terroristas do 11 de setembro e tres anos desde a creba do banco Lehman Brothers, cales son as características do novo “sistema-mundo”? A norma actual son os sismos. Sismos climáticos, sismos financeiros e bolsistas, sismos enerxéticos e alimentarios, sismos comunicacionales e tecnolóxicos, sismos sociais, sismos xeopolíticos como os que causan as insurreccións da “Primavera árabe”...
Hai unha falta de visibilidade xeral. Acontecementos imprevistos irrompen con forza sen que ninguén, ou case ninguén, os vexa vir. Se gobernar é prever, vivimos unha evidente crise de gobernanza. Os dirixentes actuais non conseguen prever nada. A política revélase impotente. O Estado que protexía os cidadáns deixou de existir. Hai unha crise da democracia representativa: “Non nos representan”, din con razón os “indignados”. A xente constata a derruba da autoridade política e reclama que esta volva asumir o seu rol condutor da sociedade por ser a única que dispón da lexitimidade democrática. Insístese na necesidade de que o poder político lle poña couto ao poder económico e financeiro. Outra constatación: unha carencia de liderado político a escala internacional. Os líderes actuais non están á altura dos desafíos.
Os países ricos (América do Norte, Europa e Xapón) padecen o maior terremoto económico-financeiro desde a crise de 1929. Por primeira vez, a Unión Europea ve ameazada a súa cohesión e a súa existencia. E o risco dunha gran recesión económica debilita o liderado internacional de Norteamérica, ameazado ademais polo xurdimento de novos polos de poderío (China, a India, Brasil) a escala internacional.
Nun discurso recente, o Presidente de Estados Unidos anunciou que daba por terminadas “as guerras do 11 de setembro”, ou sexa as de Iraq, de Afganistán e contra o “terrorismo internacional” que marcaron militarmente esta década. Barack Obama lembrou que “cinco millóns de americanos vestiron o uniforme no curso dos últimos dez anos”. A pesar do cal non resulta evidente que Washington saia vencedor deses conflitos. As “guerras do 11 de setembro” custáronlle ao orzamento estadounidense entre 1 billón (un millón de millóns) e 2,5 billóns de dólares. Carga financeira astronómica que tivo repercusións no endebedamento de Estados Unidos e, en consecuencia, na degradación da súa situación económica.
Esas guerras resultaron pírricas. En certa medida, finalmente, Al Qaeda comportouse con Washington de igual xeito Reagan o fixo con respecto a Moscova cando, nos anos 1980, lle impuxo á URSS unha extenuante carreira armamentística que acabou esgotando ao imperio soviético e provocando a súa implosión. O “desclasamento estratéxico” de Estados Unidos empezou.
Na diplomacia internacional, a década confirmou a urxencia de novos actores e de novos polos de poder sobre todo en Asia e en América Latina. O mundo “desoccidentalízase” e é cada vez máis multipolar. Destaca o rol de China que aparece, en principio, como a gran potencia en construción do século XXI. Aínda que a estabilidade do Imperio do Medio non está garantida pois coexisten no seu seo o capitalismo máis salvaxe e o comunismo máis autoritario. A tensión entre esas dúas forzas causará, tarde ou cedo, unha fractura. Pero, polo momento, mentres declina o poderío de Estados Unidos, o ascenso de China confírmase. Xa é a segunda potencia economica do mundo (por diante de Xapón e Alemaña). Ademais, pola parte importante da débeda estadouninese que posúe, Pequín ten nas súas mans o destino do dólar...
O grupo de Estados xigantes reunidos no BRICS (Brasil, Rusia, a India, China e Sudáfrica) xa non obedece automaticamente as consignas das grandes potencias tradicionais occidentais (Estados Unidos, Reino Unido, Francia) aínda que estas se sigan autodesignando como “comunidade internacional”. Os BRICS demostrárono recentemente nas crises de Libia e de Siria opóndose ás decisións das potencias da OTAN e no seo da ONU.
Dicimos que hai crise cando, en calquera sector, algún mecanismo deixa de súpeto de funcionar, empeza a ceder e acaba por romper. Esa ruptura impide que o conxunto da maquinaria siga funcionando. É o que está ocorrendo na economía desde que estalou a crise das sub-primes en 2007.
As repercusións sociais do cataclismo económico son dunha brutalidade inédita: 23 millóns de parados na Unión Europea e máis de 80 millóns de pobres... Os mozos aparecen como as vítimas principais. Por iso, desde Madrid a Tel Aviv, pasando por Santiago de Chile, Atenas e Londres, unha onda de indignación levanta á mocidade do mundo.
Pero as clases medias tamén están asustadas porque o modelo neoliberal de crecemento as abandonas á beira do camiño. En Israel, unha parte delas uniuse aos mozos para rexeitar o ultraliberalismo do Goberno conservador de Benjamin Netanyahu.
O poder financeiro (os “mercados”) impúxose ao poder político, e iso desconcerta os cidadáns. A democracia non funciona. Ninguén entende a inercia dos gobernos fronte á crise económica. A xente esixe que a política asuma a súa función e interveña para endereitar os agravios. Non resulta doado; a velocidade da economía é hoxe a do lóstrego, mentres que a velocidade da política é a do caracol. Resulta cada vez máis dificil conciliar tempo económico e tempo político. E tamén crises globais e gobernos nacionais.
Os mercados financeiros sobrerreaccionan ante calquera información, mentres que os organismos financeiros globais (FMI, OMC, Banco Mundial, etc.) son incapaces de determinar o que vai ocorrer. Todo isto provoca, nos cidadáns, frustración e angustia. A crise global produce perdedores e gañadores. Os gañadores atópanse, esencialmente, en Asia e nos países emerxentes, que non teñen unha visión tan pesimista da situación como a dos europeos. Tamén hai moitos gañadores no interior mesmo dos países occidentais cuxas sociedades están fracturadas polas desigualdades entre ricos cada vez máis ricos e pobres cada vez máis pobres.
En realidade, non estamos soportando unha crise, senón un feixe de crises, unha suma de crises mesturadas tan intimamente unas con outras que non conseguimos distinguir entre causas e efectos. Porque os efectos dunhas son as causas doutras, e así até formar un verdadeiro sistema. Ou sexa, enfrontámonos a unha crise sistémica do mundo occidental que afecta á tecnoloxía, a economía, o comercio, a política, a democracia, a guerra, a xeopolítica, o clima, o medio ambiente, a cultura, os valores, a familia, a educación, a mocidade, etc.
Vivimos un tempo de “rupturas estratéxicas” cun significado que non comprendemos. Hoxe, Internet é o vector da maioría dos cambios. Case todas as crises recentes teñen algunha relación coas novas tecnoloxías da comunicación e da información. Os mercados financeiros, por exemplo, non serían tan poderosos se as ordes de compra e venda non circulasen á velocidade da luz polas autoestradas da comunicación que Internet puxo á súa disposición. Máis que unha tecnoloxía, Internet é pois un actor das crises. Abonda con lembrar o rol de WikiLeaks, Facebook, Twitter nas recentes revolucións democráticas no mundo árabe.
Desde o punto de vista antropolóxico, estas crises estanse traducindo por un aumento do medo e do resentimento. A xente vive en estado de ansiedade e de incerteza. Volven os grandes pánicos ante ameazas indeterminadas como poden ser a perda do emprego, os choques tecnolóxicos, as biotecnoloxías, as catástrofes naturais, a inseguridade xeneralizada... Todo iso constitúe un desafio para as democracias. Porque ese terror transfórmase ás veces en odio e en repudio. En varios países europeos, ese odio diríxese hoxe contra o estranxeiro, o inmigrante, o diferente. Está subindo o rexeitamento cara a todos os “outros” (musulmáns, xitanos, subsaharianos, “sen papeis”, etc.) e medran os partidos xenófobos.
Outra grave preocupación planetaria: a crise climática. A conciencia do perigo que representa o quecemento xeral estendeuse. Os problemas ligados ao medio ambiente estanse volvendo altamente estratéxicos. O próximo Cumio mundial do clima, que terá lugar en Rio de Janeiro en 2012, constatará que o número de grandes catástrofes naturais aumentou así como o seu carácter espectacular. O recente accidente nuclear de Fukushima amedoñou o mundo. Varios gobernos xa deron marcha atrás en materia de enerxía nuclear e apostan agora -nun contexto marcado pola fin próxima do petróleo- polas enerxías renovábeis.
O curso da globalización parece como suspendido. Fálase cada vez máis de desglobalización, de decrecemento... O péndulo fora demasiado lonxe na dirección neoliberal e agora podería ir na dirección contraria. Xa non é tabú falar de proteccionismo para limitar os excesos do libre comercio, e pór fin ás deslocalizacións e á desindustrialización dos Estados desenvolvidos. Chegou a hora de reinventar a política e de reencantar o mundo.
*Artigo publicado en Le Monde Diplomatique’, número de outubro de 2011

sábado, 1 de octubre de 2011

Tmol-Shilshom en Jerusalem...

































A cafetaría de Jerusalem "Tmol-Shilshom" é máis que un simple lugar para tomar ou comer algo. Tamén é un punto de encontro literario-culinario. Situado nun edificio de 130 anos de antigüidade no barrio de Nahalat Shiva da capital israelí, o café leva o seu nome a partir dunha novela de S.E. Agnon (traducido libremente como "Que tempos aqueles").
O xornalista e escritor David Ehrlich abriu "Tmol-Shilshom" en 1994, nun espazo anteriormente utilizado como unha casa particular. O creativo menú de pasta e receitas de peixes está dividido en seccións: como "introdución", "argumento", e "conclusión".
David Grossaman é un dos clientes habituais do Tmol-Shilshom. Durante o outono, realízase xeralmente seminarios de escritura creativa en inglés.
O seu dono conta que unha considerábel cantidade de romances comezaron alí; a súa páxina Web mesmo ten unha sección mostrando parellas que se coñeceron e namoraron no "Tmol-Shilshom"...
http://www.tmol-shilshom.co.il/

viernes, 30 de septiembre de 2011

O órdago de Abbas...

Por Pilar Rahola
La Vanguardia
http://www.pilarrahola.com/3_0/ARTICULOS/default.cfm?SUBFAM=34&ID=1951


É evidente que os palestinos saben xogar ao mus coa opinión pública. Por iso é polo que dominan a técnica do órdago, convencidos de que mesmo cando provocan situacións explosivas, son vistos como vítimas. Non importa que non cumprisen ningunha das resolucións que afectan ao conflito, como a 242, que obriga ao recoñecemento de Israel, ou a 338 que insta ao fin das fustigacións violentas. Non importa, porque o mundo decidiu que é Israel quen non as cumpre. E é certo, pero que foi primeiro, o ovo ou a galiña?

Como se poden cumprir as resolucións dun conflito se unha das partes pásallas por salva sexa a parte? Tampouco importa que as zonas próximas a Gaza vivan con mísiles diarios sobre as súas cabezas e se conten por miles os que caeron sobre territorio israelí. Non importa, porque o mundo decidiu que só hai un agresor, e por suposto é Israel. E así convivimos sen inmutarnos con anos de terrorismo. Por non importar tampouco importa a educación no odio de xeracións de palestinos, comandados por un Hamas que milita nunha ideoloxía misóxina, antioccidental e tiránica. Non importa porque sempre teremos un colono radical para ensinar na televisión, coma se fose equiparable o fenómeno do fundamentalismo islámico planetario, aos relixiosos xudeus. E iso non significa que non sexan un problema, pero Israel demostrou que cando se avanzou na paz -léase o Sinaí ou Gaza- os colonos foron desaloxados.

Con todo, tampouco importa a historia real, porque o relato inventado sobre o conflito casa mellor cos prexuízos duns e os intereses de case todos. E que importa que este pequeno país estea rodeado de membros da ONU que financian organizacións que queren destruír a Israel. Que importa se en realidade a poucos lles importa a supervivencia dos israelís. Por iso tampouco importa que Irán avance no seu proceso nuclear e estea xa a producir uranio, a propósito de que ameazou a Israel coa destrución total. Irán? A quen lle preocupa Irán mentres teñamos a Israel para culpalo de todos os males? E desde logo non importa que todos os actos israelís respondesen a guerras ou ataques previos dos seus inimigos, porque un só tanque movéndose por Cisxordania xa sinala a eterna culpa xudía. Por iso mesmo, non importará nada que o órdago de Mahmud Abbas ao Consello de Seguridade non sirva para avanzar na resolución do conflito, porque axudará a colar a foto da vítima e do culpábel e así os devoradores de israelís que pululan polo mundo poderán confirmar a súa visión maniquea. Non importa nada porque o que importa de verdade non é a creación dun Estado palestino, senón a desestabilización permanente do Estado israelí. Por iso é polo que o órdago sexa útil. Para acabar co conflito? Moi ao contrario, para agudizalo.

martes, 20 de septiembre de 2011

A língua torna-se uma arma política contra Israel...



Em cima: Placa da Calçada do Muro dos Lamentações (ou Muro Ocidental) hoje em dia, em hebreu, árabe e inglês. Em baixo: a dita na época da ocupação jordana (1948-1967), apenas em árabe e inglês (*).


Un artigo de Joao Guisan Seixas publicado no Portal Galego da Lingua.
.

«O que importa é poder insultar Israel, linchar Israel. As grandes contra-argumentações aos meus argumentos foram: Israel é um Estado racista, genocida e agressivo “por natureza”»

Se eu conseguisse explicar o conflito árabe-israelita no espaço de que disponho, deveriam dar-me o prémio Nobel da Paz e o de Literatura, e pode que o de Física até, pois estaria a descobrir um novo conceito, sumamente elástico, do espaço. Este artigo quer ser uma resposta a um outro publicado neste mesmo PGL, intitulado A língua torna-se uma arma política em Israel” e às reacções que um meu comentário lá suscitou. O problema de espaço a que aludo vem do facto de todas as atitudes registadas a respeito serem atitudes “totalitárias”, nos vários sentidos do termo, mas especialmente no etimológico que quer dizer “relativas à totalidade”. Israel questiona-se como um todo necessariamente perverso que não pode conter nem um só aspecto positivo, e assim resulta de veras difícil poder tratar algum aspecto parcial dele, porque então temos que nos retrotrair à criação do Estado de Israel, ou ao cativeiro na Babilónia até, ou pode que (seguindo a mitologia pró-palestiniana) ainda além.
Vamos tentar ir por partes, porém. Primeiramente o artigo. Dizia no meu comentário que não passa de um juízo de intenções, o que foi contestado, por sua vez, por alguns comentários posteriores. Mas vejamos. “Factos” recolhidos no artigo:

- Os cidadãos árabes de Israel fruem de direitos democráticos como o do voto- O árabe é língua oficial em Israel, junto com o hebreu

- Na cidade de Lod, de 67.000 habitantes, com 25% de árabes (16.750 pessoas) há “apenas” 2 trabalhadores sociais de língua árabe. (E eu pergunto-me, em quantas cidades árabes, de mais de 16.750, de qualquer país árabe, não há um nem um só trabalhador social que fale árabe nem língua nenhuma? A contratação desses trabalhadores é, aliás, competência das Câmaras Municipais, em cuja composição participam os cidadãos árabes por meio de eleições livres com sistema de proporcionalidade directa. Da própria referência a esta pequena cidade cabe coligir, ainda, que no resto de Israel esta desproporção não se regista)

- A taxa de assassínios é maior nas zonas de maioria árabe do que nas zonas mistas.

- As pessoas que não falam hebreu têm direito a um intérprete, sempre que solicitado, quando são presentes a tribunal.

- Num juízo a que a autora assistiu há pouco, um acusado árabe tentou falar em hebreu.

- Uma rede de cafés, a “Aroma Tel Aviv”, instruiu os seus funcionários para falarem hebreu à frente dos fregueses (A cadeia está radicada em Tel Aviv, cidade com 93% de população judia e só 2% de árabe, e está presente também em Berlim, onde acho que a instrução não deve ser essa, mas a de falar alemão. Há contudo uma classe de locais em Tel Aviv onde se ouve falar muito árabe: os pubs de ambiente gay, frequentados pelos homossexuais árabes que recebem automaticamente asilo político em Israel quando têm que fugir à intransigência dos países de origem)

- Uma série de TV cómica em Israel fez troça do assunto

- Um director de uma escola pública de Jafa proibiu uma vez dois alunos árabes de falarem a língua deles (Repare-se mais uma vez no carácter marginal do dado, que demonstra aliás: primeiro, que os rapazes árabes recebem instrução nas escolas públicas de Israel ao lado dos rapazes judeus, e segundo, que só numa delas se registou um incidente assim)

- Os livros de texto em língua árabe editados em Israel registam muitas gralhas (não se especifica o número de gralhas que se registam nos livros em hebreu, nem nos livros de texto em espanhol publicados em México, por exemplo)

- A lei de educação pública de Israel reconhece o direito ao uso do idioma, cultura e religião das minorias.

Não sei se com esses dados vocês conseguem desenhar o panorama de uma discriminação linguística rigorosa, planificada e ostensiva. Uma discriminação generalizada a que se possa atribuir a característica de “política de Estado”. E vejo aí um Estado livre e liberal, em que a “língua dos inimigos” (igual que a cultura, igual que a religião) é respeitada como nunca em nenhum conflito das mesmas características foi. Eu vejo aí é uma vontade demagógica, da parte da autora, de implicar, de torcer as voltas quanto for preciso para atacar Israel. Israel é o mau da fita e tem de o ser em todos os aspectos. Não pode ter nem um só positivo. É um escrito dirigido a uma paróquia de adeptos submissos, prestes a aceitar qualquer acusação contra Israel, por pouco, ou nada, fundada que seja.

O resto do artigo são, como dizia, meros juízos de intenções. Fala-se sempre em “futuríveis”, de uma proposição para mudar a definição de Israel, de um projecto de lei... Proposições e projectos.Utilizam-se constantemente expressões do género “se for aprovado”, “cada vez que surgir”, “degradaria”, “deixaria”, “poderiam”, “significaria”, “não haveria”, “não poderiam”, “poderia ser visto como”, “a iniciativa talvez represente”...

É tudo hipótese atrás de hipótese, o que leva a raciocínios delirantes. Como a afirmação de que por trás das gralhas dos livros de texto há uma clara intencionalidade política, ou que, quando três maridos árabes assassinam as suas respectivas mulheres, a culpa é... Não adivinham? Não dos três maridos árabes. Nem pensar que da cultura machista muçulmana... A culpa é sem dúvida do Estado de Israel! Claro que, para isso, a autora se baseia perversamente na anuência de uma audiência desejosa de acusar Israel de não importa o quê. Assim, repare-se que na nota de apresentação do texto dá-se um salto da hipótese ao facto. Diz-se que “denuncia o aguçamento da descriminação”, quando ele, como acabámos de ver, em todo o caso, anuncia o início de uma hipotética discriminação. Mas o artigo ignora também alguns factos que qualquer pessoa que desejar informar-se antes de opinar, pode conferir:

-Os direitos linguísticos da minorias estão reconhecidos na própria Declaração de Independência, que é o que há em Israel de mais parecido com uma constituição.

-O árabe é primeira língua também para uma parte importante da população judia de Israel. Para além dos árabes cristãos que tiveram que fugir dos territórios sob domínio da ANP (Autoridade Nacional Palestiniana), nomeadamente da zona de Belém, há um outro contingente de refugiados de que nunca também se fala: 800.000 judeus que tiveram que fugir dos países árabes em 48 por causa dos progroms a que foram submetido na sequência da primeira guerra árabe-israelita. A maior orquestra de música andalusi do mundo, por exemplo, não está em Fez, nem em Marrakech, mas em Jerusalém: a Orchestre Andalou d’Israël.

-Para Israel é uma necessidade estratégica manter um bom grau de conhecimento de árabe entre a sua população. Constitui uma das vantagens operativas do Mossad, por exemplo. Graças ao dito acima, Israel pode dispor de comandos operativos falando árabe com perfeito sotaque iraquiano, egípcio ou marroquino, quando o precisar.

-Toda a população árabe de Israel escolarizada (toda a nascida depois da criação do Estado de Israel) conhece e compreende o hebreu. A autora fala como se as duas comunidades linguísticas fossem impermeáveis, mas felizmente são permeáveis. Nenhum cidadão árabe de Israel pode ficar desinformado ao ler um letreiro ou ouvir uma indicação em hebreu. E contudo, o normal é que encontre essa informação em árabe. Mesmo nos territórios sob controlo da ANP muitas pessoas (por interesses comerciais ou profissionais), sabem falar hebreu.

-Dentro do Israel de hoje moram mais pessoas cuja primeira língua é o russo, do que pessoas cuja primeira língua é o árabe, e contudo o árabe tem um reconhecimento legal e protecção de que o russo carece.

-Dentro de Israel falam-se duas variedades linguísticas, como o iidish e o ladino, autenticamente judias, e outra do mesmo tronco do hebreu, como o aramaico, que contudo, não têm o mesmo grau de reconhecimento legal e protecção que o árabe tem.

-Uma pessoa de língua árabe pode completar em Israel todos os seus estudos, desde os elementares aos Universitários, na sua língua.

-O grau de escolaridade da população árabe de Israel, em média, está muito acima do de todos os países árabes- Os únicos cientistas árabes com reconhecimento internacional (como Hossam Haick, especialista em nanotecnologia e considerando um dos 50 maiores do mundo na disciplina) são árabes israelitas, que estudaram em Israel e trabalham em laboratórios e empresas israelitas.

-O inglês é a verdadeira língua de cultura comum a todos os habitantes de Israel, quer falem hebreu, russo, árabe, francês, espanhol, iidish, turco, ladino, etc., nas suas casas.

-Uma das minorias étnicas da zona são os beduínos. Povos nómadas que falam uma variante desprestigiada de árabe mas que os árabes não consideram árabes. Os ciganos de Oriente Médio. Os beduínos, muçulmanos, são firmes defensores de Israel, e, igual que os drusos, costumam fazer parte das suas forças armadas (caso inaudito, porquanto Israel reconhece o direito à objecção de consciência política, e só uma pequena parte dos árabes, quase sempre cristãos, decidem voluntariamente ir à tropa). E são pró-israelitas porque é o único país onde não se sentem discriminados. Quanto aos comentários que seguiram ao meu, uma sinóptica visão deles revela logo uma evidência que acaba por desvendar o sentido do próprio artigo: a questão linguística pouco importa.

O que importa é poder insultar Israel, linchar Israel. As grandes contra-argumentações aos meus argumentos foram: Israel é um Estado racista, genocida e agressivo “por natureza”.Todas elas podem-se rebater de uma só cajadada e com quatro dados. Não existe nem uma só disposição discriminatória na legislação israelita. O povo judeu, para os judeus (não assim para os nazis), não tem a ver com qualquer componente racial, mas cultural (e religiosa para uma minoria), e portanto dificilmente pode ser racista. A chamar de racista Israel, não se está a insultar Israel, mas todas as vítimas do racismo. Enquanto os nazis em três anos acabaram com mais de uma terça parte da população judia da Terra (6 milhões de 17, a população judia actual ainda não recuperou o volume que tinha em 1942, quando a população mundial se triplicou), nos 63 anos de lutas contra Israel, apenas 40.000 palestinianos morreram como consequência. No mesmo período 41.000 morreram em lutas intestinas ou com outros árabes. Os territórios palestinianos registam um dos índices de crescimento populacional mais alto do planeta, e uma das taxas de mortalidade mais baixas.

Qual genocídio? Alguém chegou a conceder, pelo menos, que quem assassina (que quer dizer matar propositadamente) uma criança indefesa é um filho da puta, com independência da farda que levar, do exército de Israel ou das Brigadas dos Mártires de Al-Aqsa. Excelente. Ora, só peço que alguém me demonstre que uma só vez o exército de Israel disparou propositadamente contra uma criança. Enquanto as Brigadas dos Mártires de Al-Aqsa, ninguém o põe em dúvida. Eles próprios rufam-se de tais “feitos”. Como, por exemplo, do massacre de Bar Mitzvah (cerimónia judia equivalente à primeira comunhão no cristianismo) em 2002. Eles reivindicaram sem pudor o atentado, dirigido contra crianças de 12 anos, e difundiram um vídeo do autor a anunciar o seu propósito.Um outro qualificou de “natural” a reiterada e obsessiva declaração do carácter árabe do futuro Estado Palestiniano que faz a sua Carta Nacional, que eu opunha ao citado reconhecimento dos direitos das minorias da Declaração de Independência de Israel. Ora, nos territórios em que se pretende construir o futuro Estado Palestiniano não vivem apenas árabes. Há outras minorias, como os próprios beduínos, samaritanos, drusos e também judeus que ali viveram (por exemplo em lugares como Hebron) de forma continuada desde milhares de anos (não estou a falar em colonatos criados depois de 67). Se a falta de reconhecimento destas minorias na Carta Nacional Palestiniana não chegasse, na semana passada o “embaixador” da ANP nos EUA declarava que no futuro Estado Palestiniano não poderia viver um só judeu. O próprio Mahmoud Abbas há um ano, ao tempo que pedia o envio de forças de interposição da ONU, dizia que, nelas, não poderia haver judeus. Gostava que alguém lhes explicasse a ambos a diferença entre ser anti-israelita e anti-semita, e que eu vejo tão pouco clara como eles. Mas do lado contrário.Em árabe não cessaram de proferir, por 60 anos, o seu desejo de deitar todos os judeus ao mar o egípcio Nasser e o não menos egípcio Arafat, ou de louvar Alá por ter enviado Hitler o qatari Al-Qaradawi, guia espiritual da Qatar Foundation, fundada pelo mesmo Emir golpista que fundou Al-Jazira, meio em que o artigo apareceu originalmente publicado.Por isso a mim emocionou-me até à entranhas, quando visitei Israel pela primeira vez, ver as simples placas de sinalização das estradas e das ruas escritas em árabe (ao lado do hebreu, e do inglês). Ver jornais escritos em árabe, ver crianças árabes, não a pedir esmola nem a trabalhar (como na Jordânia, no Egito ou nos territórios palestinianos), mas no seu autocarro escolar a caminho da escola. Porque tudo isto acontece num país que leva 63 anos de guerras com os árabes. Um país rodeado de países árabes com hostilidade manifesta, que já o tentaram destruir por três vezes.Como dizia há pouco o escritor argentino Marcos Aguinis: “Israel não é um país perfeito, mas é exemplar”.E agora já podem começar a disparar.
(*) Durante esta época, a fim de degradadar o único local sagrado dos judeus, para além de o usar para incineração de lixo, o seu nome foi mudado pelo de "Cavalariça de Al-Buraq", por os muçulmanos defenderem que foi lá que Maomé estacionou a sua burra voadora, Al-Buraq, quando viajou pelos ares da Meca a Jerusalém numa noite.
Eis a ligazón do artigo publicado no Portal Galego da Lingua
http://pglingua.org/noticias/canal-aberto/3793-a-lingua-torna-se-uma-arma-politica-contra-israel