"Ás catro da mañá, nunca se sabe se é demasiado tarde, ou demasiado cedo". Woody Allen







domingo, 20 de abril de 2008

Lendas hasídicas segundo a interpretación dun distinguido erudito...


Por Woody Allen (tirado do seu libro "Como acabar dunha vez coa cultura")

Un home viaxou a Chelm a fin de pedir consello ao rabino Ben Kaddish, o máis sabio de todos os rabinos do século XIX e quizais o noodge máis importante da Idade Media.
-Rabino -preguntou o home-, onde podo atopar a paz?
O hasídico mirouno e dixo: "Rápido, mira detrás de ti!" O home deu media volta, e o rabino Ben Kaddish deulle na caluga cun candelabro. "Paréceche suficiente paz?" díxolle axustándose o seu yarmulke. Nesta parábola faise unha pregunta absurda. Non só é absurda a pregunta, senón tamén o home que viaxou a Chelm para facela. Non é que estivese moi lonxe de Chelm, pero por que non ficou onde estaba? Por que foi a molestar ao rabino Ben Kaddish? Seica o rabino non tiña suficientes problemas? A verdade é que o rabino estaba ate os mismísimos deste tipo de graciosos, só porque unha tal señora Hecht mencionase o seu nome nun xuízo de paternidade. Non, a moraleja deste conto é que este home non ten nada mellor que facer que vagabundear e pór nerviosa á xente. Por iso, o rabino golpéalle na cabeza, algo que, segundo o Torah, é un dos métodos máis sutís de demostrar interese. Nunha versión similar deste conto, o rabino salta encima do home nun estado de frenesí e grávalle a historia de Ruth no nariz cun estilete.

* * *
O rabino Raditz de Polonia era un rabino moi baixo cunha barba moi longa. Dise del que inspirou moitos progroms co seu sentido do humor. Un dos seus discípulos preguntoulle:
-Quen era o preferido de Deus? Moisés ou Abraham?
-Abraham -replicou o saduceo.
-Pero Moisés conduciu aos xudeus á Terra Prometida -dixo o discípulo.
-Pois ben, entón Moisés -contestou o saduceo.
-Comprendo, rabino. Foi unha pregunta estúpida.
-Non só iso, senón que es un imbécil, a túa muller é un meeskeit e se non deixas de pisarme, quedas excomulgado.
Neste caso, ao rabino pídeselle que emita un xuízo de valor sobre Moisés e Abraham. Non é asunto fácil, en especial para un home que xamais leu a Biblia e que sempre o disimulou. Ademais, que significa o termo, espantosamente subxectivo, «mellor»? O é que «mellor» para o rabino non é necesariamente «mellor» para o discípulo. Por exemplo, ao rabino gústalle durmir bandullo abaixo. Ao discípulo, en cambio, gústalle durmir sobre o bandullo do rabino. Aquí o problema é obvio. Tamén é preciso sinalar que pisar o pé dun rabino (como fai o discípulo no conto) é un pecado, segundo o Torah, comparable a acariñar matzos con calquera intención que non sexa a de comelos.

* * *
Un home, que non podía casar a unha filla súa moi fea, visitou ao rabino Shimmel de Cracovia.
-Teño unha gran pena no corazón -díxolle ao Rabi- porque Deus deume unha filla fea.
-Cuán fea? -preguntou o rabino.
-Se a deitase nun prato á beira dun arenque, vostede non podería distinguir quen é quen.
O rabino de Cracovia pensou un longo intre e para rematar preguntou:
-Que clase de arenque?
O home, sorprendido pola pregunta, pensou rapidamente e contestou:
-Eh... un arenque Bismark.
-Que mágoa! -exclamou o rabino-. Se fose do Báltico tería máis posibilidades. Velaquí un conto que ilustra a traxedia das calidades transitorias da beleza. Parécese realmente esta rapariga a un arenque? Por que non? vistes algunhas desas cousas que camiñan por aí estes días, sobre todo en lugares de veraneo? E aínda cando así sexa, seica todas as criaturas non son fermosas aos ollos de Deus? Quizais, pero, se unha rapariga parece estar máis ás súas anchas nun frasco con salsa de vinagre que nun traxe de noite, entón si ten graves problemas. Por unha estraña casualidade, dicíase que a muller do rabino parecíase a unha lura, pero só de fronte, aínda que a súa tose carrasposa suplía con fartura este defecto, algo que non alcanzarei xamais a comprender.
* * *

O rabino Zwi Chaim Yisroel, erudito ortodoxo do Torah e que fixo da lamentación unha arte ate entón descoñecida en Occidente, foi unanimemente considerado como o home máis sabio do Renacemento polos seus irmáns hebreos, quen constituían a décima sexta parte do un por cento da poboación. En certa ocasión, cando se encamiñaba cara á sinagoga para celebrar a festa sacra xudía, que conmemora a renuncia de Deus a toda promesa, unha muller detívolle e fíxolle a seguinte pregunta:
-Rabino, por que non podemos comer porco?
-Non podemos? -preguntou incrédulo o rabino- Ah, iso si ten graza!
Esta é unha das poucas lendas de toda a literatura hasídica que trata a lei hebrea. O rabino sabe que non debería comer porco; pero a el non lle importa porque lle gusta o porco. Non só lle gusta o porco, senón que se farta de ovos de Pascua. En suma, a el tenlle moi sen coidado a ortodoxia tradicional, e considera a alianza de Deus con Abraham como «un disparate máis». Por que a lei hebraica proscribiu o porco é algo que aínda non se aclarou, e algúns estudiosos cren que o Torah simplemente suxire que non se debe comer porco en certos restaurantes. O rabino Baumel, erudito de Vitebsk, decidiu levar a cabo unha folga de fame co obxecto de protestar contra a inxusta lei que prohibía aos xudeus rusos levar zapatillas fóra do ghetto. Durante dezaseis semanas o relixioso tendeuse nun camastro rústico mirando ao teito e negouse a tomar alimento algún. Os seus pupilos temían pola súa vida, e, un día, unha muller achegouse ao camastro e, inclinándose sobre o sabio erudito, preguntoulle:
-Rabino, de que cor eran os cabelos de Esther?
-O Rabi virouse debilmente ao carón e mirouna.
-Mira o que se che ocorre preguntarme! -dixo-. Sabes a dor de cabeza que teño por non probar bocado durante dezaseis semanas?
De inmediato, os discípulos do rabino escoltaron á muller ao sukkah onde comeu vorazmente ate rebentar o corno da abundancia. Hai neste caso un tratamento moi sutil do problema do orgullo e a vaidade, e todo parece indicar que o xaxún é unha tremenda equivocación. En especial co estómago baleiro. O home non debe ser o promotor da súa propia infelicidade; en realidade, o sufrimento é froito da vontade de Deus, aínda que xamais alcance a comprender por que o goza tanto con iso. Algunhas tribunas ortodoxas cren que o sufrimento é o único xeito de redimirse; os eruditos escriben sobre os membros dun culto, chamados esenitas, quen de forma premeditada andaban por aí golpeándose a cabeza contra as paredes. Deus, segundo os últimos libros de Moisés, é benévolo, aínda que haxa aínda moitos temas que el prefire non tocar. O rabino Yekel de Zans, quen tiña a mellor dicción do mundo ate que un xentil rouboulle o amplificador que levaba oculto, soñou tres noites consecutivas que, con só viaxar a Vorki, atoparía un importante tesouro. Despediuse da súa muller e os seus fillos e púxose en marcha dicindo que volvería en dez días. Dous anos máis tarde, topóuselle vagabundeando polos Urales, leado cun panda femia. Conxelado e morto de fame, o Rabi foi trasladado de volta ao seu fogar onde se lle puido facer volver á vida a forza de sopas quentes e flanken A continuación, déronlle algo para comer. Logo da cea, narrou a súa historia: aos tres días da súa partida de Zans, foi asaltado por nómades salvaxes. Cando se decataron de que era xudeu, obrigáronlle a zurcir todas as súas chaquetas sport e a facerlles o dobladillo aos pantalóns. Coma se non fose suficiente humillación, puxéronlle crema de leite nos oídos e tapáronllos con cera. Para rematar, o rabino escapouse e encamiñouse cara á cidade máis próxima, pero, en cambio, terminou nos Urales, porque tiña vergoña de preguntar direccións. Logo de contar a historia, o rabino púxose de pé e foise durmir ao dormitorio, e ¡atención!, debaixo da almofada atopou o tesouro que fora a buscar. En éxtase, baixou da cama e deu grazas a deus. Tres días despois, vagaba outra vez polos Urales, pero esta vez cun traxe de coello. Esta pequena outra mestra ilustra amplamente o absurdo do misticismo. O rabino soña tres noites seguidas. Os Cinco Libros de Moisés, restados dos Dez Mandamentos, suman un total de cinco. Menos os irmáns Jacob e Esaú, quédannos tres. Foi un razoamento parecido o que levou ao rabino Yitzhok Ben Levi, o gran místico xudeu, a gañar no hipódromo a aposta dobre durante cincuenta e dúas carreiras consecutivas e aínda así terminar vivindo do seguro social.

viernes, 11 de abril de 2008

Non somos nin socialdemócratas...

Por Xavier Rupert de Ventós

Eu avergóñome dos meus pecados, está claro, pero tamén dos da miña especie, da "natureza humana" que carrexo. Desa especie, por exemplo, que foi incapaz de dotarse dun sistema económico un pouco menos besta que o puro e duro darwinismo social, onde prospera sempre o máis forte. E que cando o intentou -co comunismo, por exemplo- pronto se transformou nunha burocracia tan cruel como ineficiente: niso acabou o marxismo nas nosas mans. A nosa natureza humana non está á altura dos nosos ideais. Hoxe, a touro pasado, resulta fácil dicir que é lóxico que fracasase aquela cura de cabalo marxista dogmática e mesiánica. Pero non é só iso o que fracasou. Igual sucumbiron neste mundo os intentos máis "realistas" e comedidos como as curas paliativas keynesianas, socialdemócratas ou reformistas, que só prosperaron para seguir alimentando esa especie de neoliberalismo que padece a nosa especie. Na miña época universitaria aos socialdemócratas chamábaselles "socialtraidores". Logo, cando se comprobou que a Revolución non era unha necesidade científica nin histórica, moitos comunistas comezaron a chamarse, eles agora, socialdemócratas, á vez que engadían o verde ao vermello. E non pode faltar moito, penso eu, para que eses que se atreven aínda a chamarse "progresistas" veñan a identificarse simplemente como "optimistas". Cándidos e voluntaristas uns, cínicos ou resentidos outros, pero á fin e ao cabo non máis que optimistas. O que en calquera caso parece é que a nosa constitución, iso que chamamos a natureza humana, non está á altura dos ideais que ela mesma foi secretando e proclamando. A nosa inercia emocional, formada ao longo dos séculos, segue sendo o que é, segue estando onde estaba, e non parece sintonizar facilmente cos nosos proxectos racionais ou morais. Tratarei de explicarme tomando como exemplo: 1) o noso comportamento como pais e 2) o comportamento do propio Marx como sogro.
1. deixaramos de crer na utopía dunha sociedade xusta, equitativa e saudable onde todos os homes serían iguais por decreto. Pero eramos, aínda eramos, polo menos eramos socialdemócratas. rebaixaramos o nivel dos nosos ideais pero non renunciaramos a eles. Se non era posible a absoluta xustiza e igualdade entre os homes -"a cada un segundo as súas necesidades, etcétera"- si cabía aspirar a unha igualdade de oportunidades: a que a saída polo menos fose igual para todos, que todos tivesen a mesma educación, as mesmas oportunidades, as mesmas chances. Pero aí estaba esa natureza humana disposta a defenderse con uñas e dentes: para desmentir coa nosa conduta, punto por punto, a máis mínima convicción socialdemócrata. Seica non investimos na educación dos nosos fillos para que saiban máis que os outros? Para que non saian do mesmo punto de partida nin nas mesmas condicións; para que dispoñan dunha "vantaxe competitiva"; para que obteñan uns títulos cuxo valor, como sempre, é precisamente a súa escaseza. Cando todos teñen xa a licenciatura, os nosos han de ter un máster; cando os outros teñan xa o máster, enviarémoslles a especializarse a Estados Unidos. Aínda queremos que aprendan inglés porque a maioría non o falan, pero por pouco que teñan éxito os proxectos de xeneralizar esta lingua, ensinarémoslles aos nosos alemán, árabe ou chinés: calquera cousa que os outros non teñan aínda; o que sexa para que os outros non dispoñan do mesma provisión de recursos e munición que os nosos. Pensamos como socialdemócratas, en efecto, pero actuamos como ventaxistas.
2. A relación de Marx co seu xenro Paul Lafargue sérveme de segundo exemplo. Paul Lafargue é o autor dun libro magnífico titulado "Eloxio da preguiza": o único texto marxista que se atreveu a enfrontarse ao culto ao traballo -"o heroe laboral fronte ao malvado capital"- que impregna desde o principio a ideoloxía marxista. Lafargue resultou ser un mozo mestizo antillano que se namorou dunha filla de Marx coa que acabaría casándose, conspirando en Barcelona e por fin suicidándose a carón dela. Pero de momento era só un pretendente que solicitaba a Marx permiso para saír coa súa filla. E se non recordo mal, a resposta por carta de Marx, tan besta como enternecedora, vén dicir: "Non crea vostede, señor meu, que eu teña nada contra os mestizos, pero debe vostede comprender que a miña filla é unha señorita decente e decorosa, afeita ás relacións formais e morixeradas que caracterizan aos países civilizados. E eu temo que a excesiva paixón propia de países máis quentes e con maior promiscuidade que en Europa poidan chocar á miña filla e atentar á súa natural modestia". Descubrimos aquí un papá preocupado pola doncellez da súa filla, igual que andamos nós preocupados en dar aos nosos fillos máis recursos e oportunidades que aos demais. E non, nin Marx é xenófobo nin nós de dereitas; nin el é un puro vitoriano, nin nós meros neoliberais. É a nosa maldita condición, a nosa tan enternecedora como cruel obsesión polas crías, as que falan e sobre todo actúan por nós.
Xavier Rubert de Ventós é filósofo.
El País 07.04.08

jueves, 10 de abril de 2008

Videos tridimensionais...

Unha empresa relacionada con Google, esta desenvolvendo unha nova tecnoloxía para poder ver vídeos en 360 graos. É dicir, nós podemos picar sobre o vídeo e movernos por el mentras se desenvolve a imaxe. Empregan cámaras que gravan de forma esférica. Na súa web teñen 3 vídeos de exemplo: 360º Vid

Mírote...

Eis un microrelato erótico gañador dun corcurso. Non é meu, se así fora tería gañado unha viaxe a Venecia para tres persoas...

Mírote.

Nun vaivén de suor núa, alzo a mirada para te ollar mellor.
Quéresme?
Disme docemente.
Eu arqueo as cellas......nunca souben falar coa boca chea.