Chapeau por Aintzane...

Por Aintzane Ezenarro.

Portavoz parlamentar de Aralar no Parlamento Basco
http://www.aralar.net/es/actualidad/noticias/yoyes-eta-askatasuna

Cúmprense 25 anos desde que ETA matou a María Dolores Gonzalez Katarain, 'Yoyes'. Un día de sol, mentres se atopaba gozando da súa nova vida xunto ao seu pequeno, matárona en pleno día, en festas do seu pobo. Hoxe, algún dos que ordenaron aquel asasinato mostraron o seu arrepentimento, e poden facer o que ela se propuxo facer e non lle deixaron: cambiar, refacer as súas vidas, soñar, loitar polos seus ideais e atoparlle un sentido á súa existencia. Ela non. Esa é a incontestábel e asfixiante realidade da morte: o seu irreversibilidade. Non a coñecín, tampouco coñezo á súa familia nin á súa contorna, aos que quero facer chegar a miña solidariedade e proximidade. Pero, desde a distancia, sempre a admirei.

Admirei a súa coraxe e sobre todo a súa liberdade. E creo que é de xustiza recoñecer que coa súa decisión demostrou con feitos que se podía discrepar, e abriu a porta a moitos outros que virían despois. Esa é a mensaxe coa que quedo: todas as persoas teñen dereito a cambiar, a discrepar, a dicilo alto e claro, e a practicar a diferenza. Era tal a forza desa mensaxe, que se fixo insoportábel para unha estrutura político-militar como ETA, que non admitía a disidencia. «Non es dono do teu destino»; ese foi e segue sendo a mensaxe dos defensores da estratexia político-militar: cada un é libre de entrar, pero a liberdade acaba cando se está dentro. Non hai porta de saída. Quen o tente, o pagará. Como mínimo será tachado de traidor, expulsado do universo colectivo, e mesmo executado, como lle ocorreu a 'Yoyes'. E esta mensaxe pervive, mesmo agora que a estratexia político-militar toca ao seu fin. Aínda non hai moitos anos dixéronme unha frase que se me quedou gravada: «Estades a bailar antes da música». Ao que eu respondín: «E quen toca a música?». 'Yoyes' atreveuse a bailar antes de que ETA nin o MLNV tocasen a música, nun tempo que non o facía case ninguén, e pagouno caro. Pero os que despois quixemos bailar cando quixemos e fixémolo estarémoslle sempre agradecidos polo seu exemplo. Hoxe tamén hai presos de ETA que discrepan e falan con claridade do fracaso da loita armada e da necesidade de recoñecer o dano causado, e fáiselles chegar a mesma mensaxe: non é o momento. Con todo, o paradoxal agora é que esta mensaxe chegalles ao mesmo tempo que se aposta polas vías políticas, e arguméntase que «ETA sobra e estorba». O paradoxal é que todas as organizacións do MLNV asinaron o Acordo de Gernika, ao mesmo tempo que aos presos disidentes pónselles dificultades para que o asinen antes de que o faga o colectivo EPPK.

Por que? Porque mesmo nos momentos de cambios de estratexia, os cambios non se dan ate que o decida quen ten que decidir: a vangarda. E é a vangarda, e só a vangarda, quen debe construír o relato argumental de por que agora, para así tentar maquillar as verdadeiras razóns do cambio de estratexia. Pero novamente hai que agradecer aos discrepantes por rozar o camiño e, sobre todo, pola súa claridade. Para que o cambio de estratexia sexa crible e estableza bases sólidas hai que recoñecer que a persistencia da loita armada foi un erro político, estratéxico e sobre todo humano. Que xerou unha dor propia e allea insoportábel que hai que recoñecer e na medida do posíbel, reparar. E isto téñeno que verbalizar os que din «agora vías políticas» sen que houbese ningún cambio político obxectivo. Por que agora? É exixíbel que se recoñeza o erro e o sufrimento causado e non tratar de pór o foco de atención noutras cuestións, nin tratar de maquillar o cambio con vitorias electorais puntuais, nin moito menos facendo chamamentos a todos para acompañalos nun proceso que é seu e intransferible: pasar da defensa dunha estratexia político-militar a unha estratexia exclusivamente política. Porque pola contra estariamos a renunciar á memoria e á aprendizaxe que nos reporta a memoria do que nunca debeu pasar, do que nunca debemos facer, e ante o que nunca debemos calar. Creo sinceramente que nosa maior responsabilidade nestes momentos é para coas xeracións futuras. Non podemos cambiar a historia, pero si podemos cambiar o futuro. Temos que dicirlles aos nosos mozos que non hai nada, ningún valor político superior á dignidade humana. É noso deber liberar ás futuras xeracións da carga de responsabilidade histórica na que se viron atrapados moitos mozos durante décadas polo relato épico-dramático que envolveu a historia de ETA. É responsabilidade das persoas de esquerdas e abertzales demostrar que se pode ser de esquerdas e anhelar a liberdade do noso pobo e ser o máis contrario ao recurso á violencia. E sobre todo é responsabilidade dos que alimentaron o relato que posibilitou a pervivencia de ETA durante tantos anos desfacer ese relato, falar claro, asumir o erro, recoñecer a dor causada, admitir que non se alcanza a liberdade como pobo sen respectar a liberdade persoal e, desta maneira, romper coa espiral do sufrimento